Urząd Gminy Wilków, tel. 81 828 10 02, e-mail wilkow@gminawilkow.pl

Gmina Wilkow

Gmina Wilków Turystyka Zabytki

Zabytki

Obiekty położone na terenie Gminy Wilków – wpisane do Rejestru Zabytków  ( A ).

 

Zagłoba - kościół par. pw. MB Królowej Polski

                                                                              

Kościół wybudowany został z inicjatywy rodziny Kleniewskich. Budowa świątyni na podstawie projektu arch. Kazimierza Skórewicza realizowana była w latach 1928-1938. Kościół parafialny w Zagłobie jest przykładem poszukiwań stylu narodowego. W zamiarze Skórewicza kościół w Zagłobie miał być całościową kreacją stylu polskiego, pierwszą swego rodzaju manifestacją „stylu polskiego” w budownictwie kościelnym na terenie wszystkich zaborów. Oprócz sporządzenia projektu kościoła, Skórewicz podjął się również opracowania koncepcji całościowego wyposażenia wnętrza. Zadanie wpisania się w narodowy styl wystroju wnętrza kościoła w Zagłobie powierzono artyście malarzowi Antoniemu Michalakowi z pobliskiego Kazimierza Dolnego. Antoni Michalak w swej twórczości reprezentował nurt traktujący z szacunkiem tradycję artystyczną, a w malarstwie polskim zapisał się jako czołowy reprezentant sztuki sakralnej. Projekt wystroju malarskiego wnętrza prezbiterium kościoła w Zagłobie autorstwa Antoniego Michalaka został zrealizowany przez samego artystę tylko w części - jedna scena na ścianie ołtarzowej, wykonana w 1942 roku. Jest to scena  przedstawiająca Koronację NMP. W roku 2019 poddana została konserwacji.  Podjęto również próbę zaaranżowania wystroju wnętrza prezbiterium w oparciu o projekt Michalaka, polegającą na wykorzystaniu motywów i zastosowaniu podstawowych podziałów architektonicznych. Stwarza to w przyszłości możliwość zrealizowania projektu Antoniego Michalaka, co jest pragnieniem rodziny artysty, oraz parafii.  W roku 2021 zakończono prace w nawie oraz zakrystii kościoła.

Więcej informacji znajdziesz tu:

 

 

Polanówka - kaplica pw. Nawiedzenia NMP, 1734, 1838, nr rej.: A/543 z 10.10.1956

       2020

                                                                                                                                                                           

Kaplicę ufundowała Marcjanna z Polanowskich Łabęcka w roku 1743., w  parku przy swoim dworze w dzisiejszej wsi Polanówka. Początkowo kaplicę obsługiwali zakonnicy z Kazimierza Dolnego, z którymi Polanwscy byli bardzo blisko związani. W tym czasie mieli bowiem spichlerz w Kazimierzu i trudnili się spławem wiślanym. Byli też zaangażowani w reaktywację /po ponad 100 latach przerwy/ organizacji o nazwie "Cech nowy wodny panów sterników, retmanów, flisaków etc."  Zapewne dlatego kaplica w Polanówce fundowana była pod wezwaniem św. Barbary - patronki flisaków. Z bliżej nieznanych powodów już 5 lat po wybudowaniu, kaplica przestała być użytkowana i opustoszała.  Dpiero koło 1804 Józef Łabęcki uzyskał zgodę papieża Piusa VII, na mocy którego kaplica uzyskała status publicznej oraz odpust zupełny /in perpetuum „na wieczne czasy”/ na święto Nawiedzenia NMP i na św. Barbary. W 1838  prawnuk fundatorki Karol Łabęcki, dokonał gruntownej przebudowy i zyskała wtedy obecny wygląd. Po niewielkich uszkodzeniach z czasów I i II wojny światowej restaurowana była w latach 1951- 53. Obecnie stanowi świątynię filialną parafii w Wilkowie.

 2008 rok

 

                                          Szczekarków - zespół dworski, XIX/XX, nr rej.: A/785 z 24.07.1979: - W skład tego zespołu wchodzą : dwór wraz z otaczającym go parkiem,  rządcówka , i budynek gospodarczy.

                                                                                   Dwór/pałac/ w Szczekarkowie - rok 2023

Majątek Szczekarków był ośrodkiem tzw. Klucza szczekarkowskiego, do którego też należał folwark w Wilkowie. Mając na uwadze fakt, że na pastwiskach Powiśla wypasano bardzo duże ilości krów oraz owiec – Jan Kleniewski w początkowej fazie swej działalności założył w Szczekarkowie dużą serowarownię, i prawdopodobnie w roku 1907 zainicjował dla zarządzającego tym kluczem Witolda Kleniewskiego, budowę nowej siedziby. Projekt pałacu w Szczekarkowie – wykonany został przez znanego projektanta Kazimierza Skórewicza, autora projektu sali sejmowej II RP. Budowę zakończono w 1912 roku. Niestety rodzina Witolda Kleniewskiego nigdy w nim na dobre nie zamieszkała. Zaledwie trzy lata później /1915/, obiekt został spalony podczas działań wojennych. W 1920 roku rozpoczęto odbudowę pałacu, która trwała do roku 1938. Podczas tych prac, zmodernizowano bryłę budynku, - między innymi obniżając go o jedną kondygnację, oraz rezygnując z niektórych modernistycznych elementów na rzecz modnego w owym czasie stylu art-deco. Po klęsce wrześniowej, dobra szczekarkowskie zajęte zostały przez administrację okupanta. Pod koniec drugiej wojny światowej w roku 1943 na skutek działań związanych z forsowaniem Wisły, został po raz kolejny zniszczony. W 1944 roku wraz z całym majątkiem pałac znacjonalizowano. Odbudowany i wewnątrz przebudowany w roku 1947 , przeznaczony został na biura i lokale mieszkalne dla pracowników gospodarstwa rolnego, oraz biura i laboratoria zielarskie firmy Herbapol.  W zespole dworskim oprócz dworu zachowała się rządcówka, budynki gospodarcze i niewielkie fragmenty parku. Obecnie stanowi własność prywatną

 

Rządcówka i budynek gospodarczy

 

 Remiza strażacka, 1915 r., nr rej.: A/1671 z 29.05.2019

 Budynek dawnej remizy OSP w Wilkowie z wieżą obserwacyjną - rozebraną w  1974 r. Rys. Jerzy Wojciech Rusinowicz 2008 r.

Strażnicę /remizę/ wybudowano w roku 1915 z inicjatywy ówczesnego naczelnika OSP w Wilkowie Józefa Kusia. Budulec / cegłę i dachówkę / ofiarował na ten cel dziedzic Witold Kleniewski, zaś transport niezbędnych materiałów i prace budowlane wykonali mieszkańcy Wilkowa, oraz okolicznych miejscowości. Ze wspomnień najstarszych strażaków wynika, że przy remizie wzniesiono też drewnianą wieże obserwacyjną, składającą się z czterech słupów pionowych, belek poprzecznych, wsporników ukośnych, oraz zadaszonej platformy dla obserwatora. Wewnątrz tej konstrukcji umieszczono drabinę, po której można było wspiąć się na górę. Na szczycie wieży umieszczono dwa skrzyżowane toporki i hełm strażacki. Przez wiele lat wieża umożliwiała obserwację okolicy i szybkie lokalizowanie zagrożeń. Pełniła też funkcję tzw. „wspinalni” gdzie przeprowadzano ćwiczenia i suszono węże. Wraz z upowszechnieniem telefonu wieża służyła już tylko do suszenia sprzętu i sporadycznych ćwiczeń. Kiedy zaś w latach siedemdziesiątych rozpoczęto budowę nowej strażnicy, konstrukcję rozebrano. Prawdopodobnie w jednym z narożników, został zabetonowany dokument w którym podane są nazwiska wszystkich ofiarodawców i społeczników biorących udział w budowie strażnicy.

Stara remiza OSP Wilków. Luty 2023r.

 

Kościół par. pw. św.św. Floriana i Urszuli, z 1625 r., Dzwonnica-brama:  z 1921 r. nr rej.: A/570 z 21.05.19 

Istniejąca obecnie świątynia ufundowana została w 1625 roku przez rodzinę Głuskich herbu Ciołek, ówczesnych właścicieli Wilkowa. Kościół został wybudowany jako murowany z kamienia wapiennego, na ceglanej podmurówce, w stylu lubelskiego renesansu. Była to zapewne czwarta w kolejności świątynia. Została konsekrowana w 1638 roku ale prace wykończeniowe trwały prawdopodobnie znacznie dłużej.

Po pożarze który w 1720 roku poważnie uszkodził budynek, świątynia została wyremontowana, a w 1723 roku została dostawiona do niej od północy kaplica Różańcowa, ufundowana przez Michała i Franciszka Polanowskich. W 1740 roku kościół nawiedził kolejny pożar. Po długotrwałej odbudowie w 1781 roku powtórnie został konsekrowany. Kolejny remont świątyni został wykonany w roku 1806.  Wielka powódź w roku1833, po raz kolejny zniszczyła świątynię.

W 1876 roku świątynia została rozbudowana w kierunku zachodnim (przedłużono ją o trzy przęsła i podwyższono nawę), otrzymała murowany chór i nową fasadę. Drewniana podłoga została wymieniona wówczas na posadzkę z piaskowca kunowskiego (zostało to sfinansowane z dobrowolnych składek parafian). Po 1876 roku została odremontowana kaplica Polanowskich. W 1898 roku został opracowany plan dalszej rozbudowy świątyni (była nadal za mała na potrzeby parafii), wkrótce, podczas urzędowania kolejnego proboszcza powstał już inny (ten uznał projekt za bardzo skromny, kościół miał otrzymać nawy boczne). Prace zostały rozpoczęte w 1908 roku, jeszcze bez ukończonego projektu. Zostały one wstrzymane przez urzędników carskich w trakcie zakładania ław fundamentowych. Kolejny architekt zasugerował budowę całkiem nowego kościoła, ale wszystkie plany zostały przerwane przez I wojnę światową. W 1918 roku do świątyni została dobudowana tylko nowa zakrystia.

W czasie II wojny światowej świątynia została uszkodzona (powstała wyrwa w murze), zdewastowane wówczas zostały organy z 1884 roku. Nowe zostały zainstalowane w 1969 roku. W latach 1975 – 1976 nowa polichromia wewnątrz została wykonana przez Alojzego Gossa z Torunia. W 2005 roku zostały sprowadzone do Wilkowa relikwie św. Floriana. Po wielkiej powodzi z 2010 roku świątynia została gruntownie wyremontowana.

Przed kościołem znajduje się dzwonnica murowana z 1921 r., wybudowana wg projektu arch. Karola Sicińskiego. Dzwony firmy Felczyńskich z Przemyśla w 1966 r., święcił bp P. Kałwa.