Urząd Gminy Wilków, tel. 81 828 10 02, e-mail wilkow@gminawilkow.pl

Gmina Wilkow

Gmina Wilków Gmina Historia Gminy Wilków

Historia Gminy Wilków

Historia Gminy Wilków

 

Wprawdzie na terenach obecnej Gminy nie ma zbyt wielu znaczących obiektów zabytkowych, nie zanotowano też wielkich historycznych wydarzeń; starć zbrojnych, wizyt władców, czy chociażby ludzi o sławnych w kraju i poza jego granicami nazwiskach.  Jednak warunki terenowe jakie panowały tutaj przed tysiącami lat zachęcały myśliwych i rolników do osiedlania się nad brzegami Wisły i Chodelki. W VI i IX w. Mieszkało tu plemię Lędzian, resztki ich grodzisk odkryto w Chodliku, Na wzgórzu Kosmolanka, w Dobrem, Żmijowiskach, Kłodnicy , Dratowie ( dzisiaj Zagłoba ) i w Szczekarkowie.

W XII w. osiedliły się w tych okolicach drobne rycerskie rody, których zadaniem było bronić przeprawy na Wiśle i dawać pierwszy odpór najeźdźcom ze wschodu. Pamięć tych najazdów pozostała w licznych legendach, ( o wsi Dobre, o Wilku ) oraz nazwach miejscowości, np. Zastów to niegdysiejszy Zaszczytów. ( zaszczytcy - rycerze ) Wiek XII i XIII to okres intensywnego osadnictwa, w rozwoju którego bardzo istotna rolę odegrały Rody: Awdańców, Toporzyków i Grafitów. Syńcowie, Ostrowscy, Choteccy, Głuscy, Działyńscy, Sierakowscy, Duninowie i Lubomirscy byli poprzez stulecia właścicielami lub dzierżawcami wsi zlokalizowanych w obszarze dzisiejszej gminy. Prawdopodobnie od rodowego imienia Awdańców Wilk, pochodzi nazwa dzisiejszej siedziby gminy Wilków.

 W XVII w. ukształtowały się tu dwa klucze majątkowe: polanowski i szczekarkowski Związane z rodzinami Kleniewskich i Polanowskich. Rody te przetrwały na tym terenie aż do czasów przejęcia ich majątków przez władzę Ludową w 1944 r.

Do dzisiaj zachowało się tylko kilka obiektów. Są to: Kościół parafialny, neoklasycystyczna kaplica w Polanówce,   pozostałości dziewiętnastowiecznej zabudowy w siedzibie gminy Wilkowie - budynek urzędu gminy, areszt gminny, karczma - zajazd "Powiślak", obecny dom parafialny i remiza strażacka. Są też pozostałości obiektów podworskich, należących do rodziny Kleniewskich: zniekształcony poprzez liczne przebudowy pałacyk i całkowicie zniszczony park, niegdyś zajmujący pow. 1ha.

Do najcenniejszych zabytków należy kościół parafialny p.w. św. Floriana i św. Urszuli, wybudowany na miejscu nie istniejącego dziś kościoła, powstałego wraz z parafią w 1325 r.( konsekrowany w 1468 r ) który dotrwał do początków XVII w. Obecnie istniejący , powstał z fundacji rodziny Głuskich w latach 1613 - 1631.W 1720 został zniszczony przez pożar, w połowie XVIII w. odbudowany. Jednym z proboszczów parafii był znany w terenie działacz i przywódca powstania styczniowego ks. Józef Błażowski - zmarł na zesłaniu.

Dzwonnica kościelna zaprojektowana została w 1921r. przez Karola Sicińskiego , znanego architekta i konserwatora - zamieszkałego w pobliskim Kazimierzu. Przy kościele , znajduje się wikarówka i organistówka - obie drewniane o konstrukcji zrębowej i belkowanych stropach.  Godna uwagi jest też kapliczka św. Jana Nepomucena ( święty od powodzi ) fundowana przez mieszkańców w 1925 r.  

Fundowana w 1743 roku  przez Marcjannę z Polanowskich Łabęcką kaplica we wsi Polanówka, to jedyny ślad po właścicielach klucza Polanowskiego, którego Łabęccy byli właścicielami do roku 1871.

Na uwagę zasługują też liczne na terenie gminy i interesujące w swej formie krzyże i kapliczki. Do najciekawszych należą: kapliczka Jana Nepomucena ufundowana przez mieszkańców Wilkowa w 1925, oraz kapliczka pod wezwaniem św. Piotra i Pawła z 1953 r. w Podgórzu.

(opracowanie: A. Sikora)